Privacy versus censuur? Was het eeuwige dilemma veiligheid versus privacy, nu is opeens het dilemma censuur versus privacy.

Afgelopen dinsdag oordeelde het Europese hof dat “de exploitant van een internetzoekmachine verantwoordelijk is voor de door hem verrichte verwerking van persoonsgegevens die worden weergegeven op door derden gepubliceerde webpagina.” En vervolgt: “Aldus kan, wanneer na een zoekopdracht op de naam van een persoon de resultatenlijst een koppeling weergeeft naar een webpagina die informatie over de betrokkene bevat, de betrokkene zich rechtstreeks tot de exploitant richten of, wanneer deze geen gevolg geeft aan zijn verzoek, tot de bevoegde autoriteiten om, onder bepaalde voorwaarden, deze koppeling van de resultatenlijst te laten verwijderen.”

“Het hek is van de dam,” zo luidt de reactie van velen die zich verzetten tegen iedere vorm van censuur. Want ondanks dat deze persoon hinder ondervond van zijn de gemakkelijk vindbare problematiek rondom zijn oude schuldproblemen, is het geen onwaarheid wat hier verspreid was. Zo zei oprichter Jimmy Wales van Wikipedia tegen de BBC: “dit is uitspraak met verstrekkende gevolgen voor internet censuur zoals ik die nog niet eerder heb gezien.” De uitspraak past geheel in het in 2012 aangenomen voorstel dat internetgebruikers het recht hebben om vergeten te worden. De angst is dat veel meer mensen hun internet imago willen opschonen door ongewenste artikelen te laten verwijderen uit zoekmachines.

Is er dan geen goede middenweg? De oplossing is zo complex nog niet: de privacy van de man was al geschonden op het moment van publicatie. Daar had men op dat moment zorgvuldiger mee om moeten gaan.

Waarom hanteren we niet de regel dat als we openbaar publiceren de regel, vergelijkbaar met portretrecht, dat tenzij de naam volledig mag worden gepubliceerd door de betrokkene de naam niet volledig wordt gebruikt? In het bijzonder zou dit moeten gelden voor berichtgeving in de sfeer van wangedrag en criminaliteit. Criminelen worden in Nederland in principe ook slechts met voornaam en laatste letter van de achternaam gepubliceerd en deze oplossing was in dit geval ook het beste geweest. Een eeuwige schandpaal voor iedereen die een fout(je) heeft begaan is niet wenselijk, de door de rechter/handhaver vastgestelde straf (boete, gevangenisstraf, …) is de enige straf die we moeten hanteren als maatschappij; al het overige is eigenrichting.

Door niet de volledige naam te gebruiken had de man nooit gevonden kunnen worden op zijn naam in zoekmachines. Jan en alleman kan ook niet rondneuzen in het BKR register. Wie weet of ik tijdens mijn studententijd niet een enorme creditcard schuld had die ik eigenlijk niet kon terugbetalen? Google indexeert het BKR register dan ook niet. Door af te spreken dat we niet de volledige naam noemen kan doorgegaan worden met publicaties over overtredingen en strafbare feiten zonder dat er censuur hoeft plaats te vinden. De juiste reparatie achteraf, maar de man is nu overal met naam en toenaam genoemd in alle artikelen - wat ik maar flauw vind - was simpelweg aanpassing van zijn naam in het artikel geweest. Automatisch zou naar verloop van tijd Google ook zijn index hebben aangepast. Nu is een stuk geschiedenis verwijderd dat wel degelijk heeft plaatsgevonden, een terechte kritiek van de criticasters omtrent de uitspraak. Alternatief zou een NO-INDEX achtige constructie kunnen worden bedacht, maar nu wordt het wel erg technisch, waarmee delen van de pagina niet opgenomen zouden worden in de zoekmachine. Helaas is die afspraak tussen content makers en zoekmachines er (nog) niet.

Merk op: ik heb geen achtergrond in de rechten, het is dan ook niet gebaseerd op wetsartikelen, maar simpel op basis van hoe de techniek werkt en/of zou moeten werken. (Foto door mijzelf.)