Bereik meer met toegankelijkheid: inclusive design

Meer mensen bereiken, waarom dan niet alle mensen? Een paar weken geleden volgde ik een cursus van Peter van Grieken van Frozen Rockets. Hij wees ons er op dat 300.000 mensen in Nederland slechtziend of volledig blind zijn. Daarnaast zijn er bijna 700.000 mensen die kleurenblind zijn en dan hebben we 825.000 dyslectici en 1,5 miljoen laaggeletterden nog niet geteld. Doe je veel met video of geluid dan is het belangrijk om te weten dat er ook nog eens 1,3 miljoen mensen slechthorend of doof zijn. En dat naast 1,5 miljoen lichamelijk beperkten. Dat zijn 4 miljoen mensen met enige vorm van beperking (bron).

Screenshot van het project “Wayfinding for the blind”, een onderzoek dat ik tijdens mijn studie (2006) mede had opgezet op de TU/e.

Het was schokkend om te zien dat zelfs grote sites als die van CoolBlue eigenlijk niet te gebruiken zijn als je blind of slechtziend bent en te horen dat er ook soms wel eens wat mis ging bij het afwikkelen van een bestelling.

Tijdens de cursus werd nog maar eens het belang onderstreept van testen. Maar dus niet alleen testen met mensen zonder beperkingen. Belangengroeperingen helpen je graag verder.

Indien je goed voorbereid wilt zijn (of het budget er niet is) zijn er diverse tools die je kunt gebruiken om een eerste indruk te krijgen. Peter Grieken heeft een lijstje van tools waarmee je gemakkelijk kunt testen of je kleurgebruik toegankelijk is en als je wilt testen of je site ook werkt zonder beeld kun je bijvoorbeeld zelf eens proberen hoe je site of app werkt met VoiceOver op de Mac of iPhone, of beter nog het veel meer gebruikte en gratis beschikbare NVDA onder Windows. En let er even op of je b.v. ook gewoon ondertitels hebt voor de video’s die je op je site publiceert.

Het aardige is dat je door rekening te houden met mensen die bepaalde zaken minder gemakkelijk waarnemen je vaak ook mensen helpt die door omstandigheden bepaalde zaken minder goed kunnen waarnemen. Je helpt ook mensen die een app of site op hun mobiel of laptop in de zon willen gebruiken. Of mensen die op een laptop liever met het toetsenbord werken bij gebrek aan muis, etc. Of mensen die liever een tekst lezen, in plaats van een podcast luisteren. Microsoft is er inmiddels van overtuigd dat door vanuit de beperkingen van enkelen te redeneren opzienbarende resultaten geboekt kunnen worden voor de massa. Wist je bijvoorbeeld dat de uitvinder van e-mail een manier zocht om tijdens werk te communiceren met zijn dove vrouw?

Al met al valt er dus veel meer te bereiken met gezonde aandacht voor toegankelijkheid (los van het feit dat het gewoon een mensenrecht is om van alle vormen van dienstverlening te mogen genieten).

Ik heb mij in ieder geval voorgenomen om er hoe dan ook meer op te gaan letten. Slechts ‘progressive enhancement’ hanteren, wat mijn uitgangspunt tot voor kort was, is niet altijd voldoende, maar met iets extra aandacht is al veel te bereiken. Ik doe het met plezier.

ps. Ik zal ooit nog de term ‘progressive enhancement’ nog eens nader verhelderen, maar in de basis web applicaties bouwen vanaf een altijd-werkende-basis en vervolgens verbeteren.