Moederborden basis informatie over moederborden

An article, posted almost 23 years ago filed in moederborden, computers, techniek, processor & pentium.

Tot mijn grote verbazing kwam ik er eind vorig jaar achter dat ik het vak computers niet gehaald had, vandaar dit werkstuk, als alternatieve opdracht voor het binnenhalen van mijn laatste studiepunt restende voor het halen van mijn propedeuse.

<p>
  Het onderwerp werd snel vastgesteld nadat Dhr. Sanderink
  aan mij vroeg wat ik op de korte termijn zou willen
  aanschaffen voor mijn computer. Ik wist al snel te
  vertellen dat dit een nieuwe moederplank zou worden, met
  daarbij ook natuurlijk een nieuwe, snellere processor.
  "Ok," zei Dhr. Sanderink toen. "Maak maar een werkstuk over
  moederborden." Later voegde hij hier aan toe dat er ook
  uitgebreide informatie in moest komen over de chipsets die
  er op zitten.
</p>
<p>
  Wel, hier, het begin van het werkstuk. Ik wil een
  moederbord kopen (en natuurlijk, ook een passende
  processor. Daarnaast zal
  het waarschijnlijk niet mogelijk zijn om mijn oude geheugen over  te plaatsen,
  dus ook dat zal nieuw gekocht moeten worden).
</p>
<h2 id="target2">
  Inventarisatie
</h2>
<p>
  Bronnen: <a href="http://www.howstuffworks.com/motherboard.htm/printable">
  How Stuff Works</a>
</p><p>Aangezien ik een bijbaantje heb op een helpdesk waar ze
  support leveren voor computers van een niet nader te
  vermelden merk, ben ik maar eerst eens even ten rade gegaan
  bij een collega. Een collega die die overigens niet veel meer wist  van
  moederborden dan ik, maar ook een beetje zoekende naar een
  nieuw moederbord. "Over de ASUSA7V333 zijn velen wel goed
  te spreken." zei hij. Over de processor, die natuurlijk wel
  op het moederbordje moet passen, was ik al veel langer over uit.  Het zou een athlon worden
  (betere prijs/kwaliteit verhouding).
</p>
<p>
  Dus ik surfde naar de site van <a href="http://www.asus.com.tw/index.asp">ASUS</a>, waar nog
  net als laatste in het rijtje nieuws stond vermeld <a href="http://www.asus.com.tw/inside/a7v333.htm">"ASUS Ships
  A7V333 Socket A DDR Motherboard for High-Performance
  Systems"</a>. Onderaan het persbericht stond een opsomming
  van de 'features', welke ik ga gebruiken als leidraad door
  mijn werkstuk. Want waar hebben ze het nou eigenlijk over?
</p>
<ul><li>
    Supports Socket A AMD Athlon XP/Athlon/Duron processors
  </li><li>
    VIA KT333 chipset
  </li><li>
    200/266MHz front-side-bus
  </li><li>
    3 DIMM slots support up to 3GB PC1600/PC2100/PC2700 DDR
    SDRAM
  </li><li>
    Ultra-DMA 133/100/66/33
  </li><li>
    AGP Pro slot with AGP4X support
  </li><li>
    Four USB 2.0 Ports, five PCI slots, two serial ports, one
    parallel port
  </li><li>
    One IEEE 1394 port
  </li><li>
    Optional C-Media CMI8738 6-Channel audio controller
  </li><li>
    Optional Promise ATA133 RAID controller
  </li><li>
    Wake-On-LAN, Wake-On-Ring, Chassis Intrusion support
  </li><li>
    Smart Card Reader (SCR) interface support
  </li><li>
    ASUS PC Health Monitoring and ASUS PC Probe software
  </li></ul>
<h2 id="target3">
  De geschiedenis
</h2>
<p>
  Eerst maar een klein stukje geschiedenis. De IBM PC was de
  eerste computer die een PC moederbord bevatte. Het was een
  printplaat waarop de microprocessor was bevestigd, het RAM
  geheugen zat, en waarop sloten waren aangebracht waar
  uitbreidingskaarten ingestoken konden worden. Het was een
  principe dat afgekeken was van de Apple II. We gaan nu
  verder met het behandelen van de onderdelen die op de
  huidige moederborden te vinden zijn.
</p>
<h2 id="target4">
  Socket
</h2>
<p>
  Bronnen: <a href="http://www.connet80.com/wholesale/socketnotes.htm">Information
  on socketmotherboards</a>,
</p>
<p>
  Sockets, de plek waarop de processor geplaatst moet worden.
  Een socket is het voetje waarop de processor geplaatst
  wordt. De processor zelf bevat namelijk kleine pinnetjes
  die precies in de bijpassende socket past. De socket zorgt
  er voor dat de processor in contact staat met de rest van
  de computer.
</p>
<p>
  Op zich valt er weinig speciaals te melden over de sockets,
  het zijn eigenlijk gewoon contact puntjes. Toch maar even
  een overichtje van de nu nog redelijk in omloop zijnde
  'sockets'.
</p>
<dl><dt>
    Socket 478
  </dt><dd>
    <img src="http://www.murb.nl/content/moederborden/p4_socket.gif" alt="twee sockets naast elkaar" />De Socket 478 is een
    nieuwe voet voor de Pentium 4 processoren van Intel. In
    vergelijking tot de 423 is deze een stuk kleiner. De
    bandbreedte echter, waarmee gecommuniceerd wordt met het
    moederbord, zal echter nog breder zijn.
  </dd><dt>
    Socket 423
  </dt><dd>
    Een nog steeds op nieuwe moederborden aan te treffen
    socket, maar hoewel er op het moment nog nieuwe pentium
    IV processoren uitkomen voor deze socket, hoef je er niet
    op te rekenen dat je hiermee nog lang vooruit kan.
  </dd><dt>
    Socket 370
  </dt><dd>
    Is ontworpen voor Intel Pentium III en Celeron
    processoren
  </dd><dt>
    Socket A
  </dt><dd>
    Socket A is de voet waarop de huidige AMD Athlon en Duron
    processoren worden geplaatst.
  </dd><dt>
    Slot A
  </dt><dd>
    Socket A is waarop de oudere AMD processoren (tot 1GHz) zetelen.
  </dd><dt>
    Slot 1
  </dt><dd>
    Dit is al een oud slot en is ontworpen voor de oude Intel
    Pentium II en eerste Celeron processoren.
  </dd></dl>
<h2 id="target5">
  Chipset
</h2>
<p>
  bronnen: <a href="http://www.hansheino.nl/">hansheino.nl</a>,  folder
  VIA, <a href="http://home.tiscalinet.be/cursushardware/5processor.htm#5.7%20Chipset">Cursus  Hardware</a>
</p>
<p>
  <img src="http://www.murb.nl/content/moederborden/chipset.png" alt="Verbindingen op moederbord" />
  Dit is eigenlijk het pompende hart van het moederbord. Het
  is het centrum welke in contact staat met alle componenten
  van de computer. De chipset regelt hoe deze onderdelen
  samen moeten werken en kunnen communiceren.
</p>
<p>
  De chipset wordt onderverdeeld in twee onderdelen:
</p>
<dl><dt>
    Northbridge
  </dt><dd>
    Dit is het gedeelte van de chipset dat het dichts bij de
    CPU staat. De CPU communiceert direct met de northbridge
    om toegang te krijgen tot de verschillende delen die
    samen de computer vormen. Communicatie van de processor
    naar het geheugen en de AGP poort wordt geregeld door de  Northbridge. 
			De FSB (front side
    bus) is bepalend voor de snelheid waarmee de CPU met de
    verschillende onderdelen communiceerd.
  </dd><dt>
    Southbridge
  </dt><dd>
    Dit is het gedeelte van de chipset die die I/O interfaces
    regeld. Dit zijn bijvoorbeeld de printerpoorten, seriele
    poorten (ook USB), maar ook de IDE interface. Tevens regelt de  southbridge
			het dataverkeer over de PCI bus.
  </dd></dl><p>De functies van de chipset zijn als volgt:</p><ul><li>system controller<ul><li>de timing van de processor (timer)</li><li>het onderbreken van programma's voor prioritaire taken (interrupt)</li><li>gegevenstransport naar het intern geheugen (DMA=direct memory  access)</li><li>energiebeheer</li></ul></li><li>peripheral controller (randapparatuur) o.a.:<ul><li>businterface:  voor uitbreidingskaarten</li><li>floppy drive interface</li><li>hard disk interface</li><li>toetsenbordcontroller</li><li>I/O (input/output) poort controller voor o.a. serile en parallelle  poorten.</li></ul></li><li>memory controller: hierin vindt o.m. plaats:<ul><li>besturing  van level 2 cache</li><li>EDO-RAM, en meer.</li></ul></li></ul><p>De system en memory controller functies zitten voornamelijk in  de northbridge. De verbinding met  alle I/O interfaces vind plaats in de southbridge.</p> 
<h2 id="target6">
  Front Side Bus
</h2>
<p>
  Bronnen: <a href="http://www.googlegear.com/jsp/Buyers_Guide/Glossary.jsp#S">
  Buyers' Guide Glossary</a>, <a href="http://www.googlegear.com/jsp/Buyers_Guide/Motherboards.jsp#Mark2">
  Buyers' Guide Motherboards</a>, <a href="http://www.computerhope.com/jargon.htm">Computer
  Hopes Computer Dictionary</a>
</p>
<p>
  Ook wel 'system bus' genoemd. Het is de weg waarover de
  processor en het geheugen gegevens uitwisselen. Hoe deze
  gegevensstroom loopt wordt bepaald door de chipset
  (northbridge).
</p>
<p>
  De Front Side Bus is er in verschillende snelheden, 66MHz,
  133MHz, 100MHz, 266 MHz, en deze snelheden zullen enkel
  hoger worden. Bij het kopen van een moederbord is het
  belangrijk om op de snelheid van deze bus te letten.
</p>
<p>
  De snelheid kan aangepast worden in de bios of via jumpers
  op het moederbord. Tenzij je je processor wilt overclocken
  (het sneller laten lopen van je processor dan waarvoor deze
  eigenlijk is ontworpen) hoef je deze instellingen niet te
  wijzigen.
</p>
<p>
  Als je de snelheid van de Front Side Bus vermenigvuldigd
  met de multiplier (een aan CPU gerelateerde waarde) dan
  krijgt men de snelheid van de CPU (in Mhz).
</p>
<p>
  Het kan zijn dat oudere insteekkaarten niet werken met een
  hoge front-side bus. In zo'n geval kan het zijn dat je de
  front-side bus moet verlagen (met als gevolg dat ook het
  aantal megahertz omlaag gaat).
</p>
<h3>
  Back Side Bus
</h3>
<p>
  Deze heeft in principe niets met de front side bus te
  maken, maar omdat de namen sterk doen vermoeden dat ze een
  relatie met elkaar hebben even in het kort:
</p>
<p>
  Het is het communicatie pad waarover de CPU communiceerd
  met het Level 2 Cache (geheugen waarin dingen die vaak
  voorkomen worden opgeslagen om zodoende de prestaties te
  verhogen).
</p>
<h2 id="target7">
  Geheugen Sloten
</h2>
<p>
  Geheugen zit niet vast gesoldeerd op het moederbord, het
  zijn losse modules, die in een bepaalt slot passen. Deze
  sloten worden, net zoals de processorslots, steeds verder
  ontwikkeld om maar hogere snelheden te bewerkstelligen.
</p>
<p>
  Bron: <a href="http://www.howstuffworks.com/ram.htm/printable">How
  Stuff Works</a>
</p>
<h3>
  Dual Inline Package (DIP)
</h3>
<p>
  Dit is de oudste manier van het bevestigen van RAM geheugen
  op het moederbord. De geheugenchips werden op het
  moederbord gesoldeerd, of geplaatst in sockets, waarin de
  chips rechstreeks in pastte. Dit nam echter steeds meer
  ruimte in, naarmate er behoefte was naar meer geheugen, en
  dus besloot men tot andere manieren van geheugenplaatsing
  op het moederbord.
</p>
<h3>
  SIMM
</h3>
<p>
  <img src="http://www.murb.nl/content/moederborden/ram.gif" alt="SIMM, DIMM, SODIMM" />Alvorens SIMM
  werd gentroduceerd kwam voor deze 'andere manier van
  geheugenplaatsing' was er geen echte standaard. Men had wel
  een oplossing gevonden voor het probleem dat DIP met zich
  mee bracht; nl. een printplaatje dat in een slot gestoken
  moet worden.
</p>
<p>
  SIMM staat overigens voor single in-line memory module, de
  opvolger hiervan zijn de DIMM modules.
</p>
<h3>
  DIMM
</h3>
<p>
  De opvolger van de SIMM sloten. Het verschil in naam is enkel de
  eerste letter, de S, van single, is vervangen door de D,
  van double. De bandbreedte waar de modules beschikking tot
  hebben is dan met DIMM ook verdubbeld. Voor notebooks is
  een kleinere variant van de DIMM uitgebracht, SODIMM (small
  outline DIMM).
</p>
<h3>
  Veel voorkomende soorten RAM
</h3>
<p>
  Hier volgt even een overzichtje van de meest bekende typen
  RAM-geheugen:
</p>
<dl><dt>
    DRAM
  </dt><dd>
    (Dynamic random access memory) Alle geheugencellen zijn
    voorzien van een transistor en een condensator. Het
    geheugen dient constant ververst te worden (anders
    vergaat de data). De FPM (fast page mode) versie van DRAM
    behaalt een maximum snelheid van 176 MB/s. (SIMM)
  </dd><dt>
    EDO RAM
  </dt><dd>
    (Extended data-out dynamic random access memory) In
    tegenstelling tot gewoon DRAM wordt er bij EDO RAM niet
    gewacht totdat de vorige bit geschreven is; nadat de
    vorige bit is gevonden, wordt begonnen aan het
    zoeken/beschrijven van de volgende bit. Max. snelheid is
    264 MB/s. (SIMM)
  </dd><dt>
    SDRAM
  </dt><dd>
    (Synchronous dynamic random access memory) Ook vandaag de
    dag komt men dit vaak voor. Het is op het moment erg
    goedkoop, maar de nieuwere moederborden ondersteunen het
    niet meer. Het feit dat dit soort geheugen sneller is dan
    de bovengenoemde soorten, is omdat het er van uitgaat dat
    de processor de volgende bit ook nodig heeft, zodat hij
    niet hoeft te zoeken naar de bit die de processor nodig
    heeft. Maximum snelheid ligt om en nabij de 528 MB/s.
    (DIMM)
  </dd><dt>
    RDRAM
  </dt><dd>
    (Rambus dynamic random access memory) Een niet zo lang
    geleden door RAMbus ontwikkelde vorm van geheugen. Deze
    vorm van geheugen is vooral veel sneller, doordat het
    gebruik maakt van een speciale memory bus. Het geheugen
    past wel in de DIMM sloten, maar zal niet werken, tenzij
    het moederbord hierop berekent is. Het is een erg dure
    vorm van geheugen. Het komt voornamelijk in systemen voor
    met Intel-processoren. De snelheid ligt tegen de 1.4
    GB/s. (DIMM)
  </dd><dt>
    DDR RAM
  </dt><dd>
    (Double Data Rate Random Acces Memory) Het antwoord van
    AMD en VIA op RDRAM. Het is goedkoper, en de snelste
    varianten er van doen het vaak net iets beter dan
    RDRAM.(DIMM)
  </dd></dl>
<h2 id="target8">
  Host Adaptor
</h2>
<p>
  Bronnen: <a href="http://www.tldp.org/HOWTO/mini/Ultra-DMA-2.html">ULTRA-DMA

  How To</a>, <a href="http://www.howstuffworks.com/ide.htm">How  Stuff
  Works</a>
</p>
<p>
  Vaak wordt dit onderdeel de IDE controller genoemd. Dit is
  echter fout, want de eigenlijke controller zit op de harde
  schijf/dvd-drive/cd-rw-drive, op het moederbord zit enkel
  de host controller, waar de informatie naar en van gestuurd
  wordt/komt. De host adaptor zit meestal in de chipset
  gebakken.
</p>
<p>
  IDE staat voor Integrated Drive Electronics. Het is de
  standaard manier om een opslagmedium aan de rest van de
  computer te koppelen. IDE heette ooit ATA (AT Attachement),
  en is dan ook afgeleid van de controller die in de IBM AT
  computer zat. Het is toen ontwikkeld om harde schijven aan
  de computer te koppelen, maar later is men op dezelfde
  manier ook cd-rom stations gaan koppelen, als ook sommige
  tapestreamers. Een overzicht van de verschillende
  standaarden:
</p>
<dl><dt>
    ATA 1 (IDE)
  </dt><dd>
    De oorspronkelijke ATA standaard, had de mogelijkheid tot
    DMA (Direct Memory Access) en PIO (Programmed I/O, de CPU
    bestuurt de informatie overdracht).
  </dd><dt>
    ATA 2 (EIDE)
  </dt><dd>
    DMA werd beter geimplementeerd, powermanagement werd
    toegevoegd, en CHS (de manier om de locatie van de data
    te bepalen (Cylinder Head Sector)) werd gestandariseerd.
  </dd><dt>
    ATA 4 (Ultra DMA)
  </dt><dd>
    Na ATA 3 over te slaan (weinig betekenend) (extra's:
    beveiliging via password en SMART, een automatische
    foutendetectie methode) gaan we naar ATA 4. De ATAPI (AT
    Attachment Program Interface) wordt opgenomen in de ATA
    standaard, hetgeen er voor zorgde dat verwijderbare media
    (CD-ROM etc) beter werden ondersteund. De bandbreedte van
    het DMA werd ook hoger. Tevens wordt er met ATA 4 een 80 aderige
    flatcable gentroduceerd, die er voor zorgt dat de signaal 
			overdracht beter wordt.
  </dd><dt>
    ATA 5 (ULTRA ATA/66)
  </dt><dd>
    Er wordt in deze standaard automatisch gedetecteerd of er
    gebruik wordt gemaakt van een 40 of 80 aderige kabel, en
    de bandbreedte wordt met UltraDMA opgevoerd tot 66MB/s en 
			hoger. (met 'gewoon' DMA was ATA in der beginne 4.16MB/s)
  </dd></dl>
<h3>
  Ultra DMA
</h3>
<p>
  Ultra DMA is gewoon een snellere versie van het oudere DMA,
  en resulteerd tegenwoordig in doorvoersnelheden van boven
  de 133Mhz, iets wat er voor zorgt dat de snelheid van
  'normale' ATA harde schijven steeds dichter in de buurt
  brengt van de veel duurdere SCSI harde schijven. Ook is met
  de komst van Ultra DMA de mogelijkheid om extra
  insteekkaarten bij te kopen die het mogelijk maken om meer
  dan 4 apparaten via IDE te verbinden met het moederbord.
</p>
<h3>
  Master/Slave
</h3>
<p>
  Omdat harde schijven dus hun controller 'gentegreerd
  hebben, was het moeilijk om meerdere harde schijven op 1
  kabel aan te sluiten. Hiervoor heeft men master/slave
  uitgevonden. Wanneer een Slave-drive wil communiceren met
  de computer, stuurt deze eerst een verzoek naar de
  Master-drive. Alleen als deze signaal groen geeft(hetgeen
  de master doet wanneer deze zelf niet actief is), is het
  voor de slave drive mogelijk data te versturen.
</p>
<h3>
  RAID
</h3>
<p>
  Bronnen: <a href="http://home.planet.nl/%7Estien180/verslag_raid.htm">Verslag
  RAID</a>
</p>
<p>
  RAID staat voor Redundant Array of Inexpensive Disks, en is
  een serie harde schijven die door de software die op de
  computer draait wordt gezien als 1 harde schijf. De
  voordelen die dit met zich mee brengt zijn hogere
  schrijf/lees snelheden en/of een hogere betrouwbaarheid wat
  betreft de opslag van data. Deze eigenschappen zijn
  afhankelijk van de soort RAID configuratie waarvoor men
  kiest. Het ligt niet in het domein van dit werkstuk om hierover 
		verder uit te wijden, maar de
  bovengenoemde bron bied meer informatie.
</p>
<h2 id="target9">
  De bus
</h2>
<p>
  Bronnen: <a href="http://www.howstuffworks.com/pci.htm/printable">How  Stuff Works
  (PCI)</a>, <a href="http://www.howstuffworks.com/agp1.htm">How  Stuff Works
  (AGP)</a>
</p>
<p>
  Een van de voordelen van de IBM PC was de mogelijkheid tot
  het uitbereiden van het systeem door middel van
  insteekkaarten (een principe afgekeken van de Apple II). De
  IBM-PC werd een groot succes, en daarmee werd ook hun
  bussysteem dat dit mogelijk maakte na enkele wijzigingen wat  betreft
		de performance, een standaard. ISA was de naam die er aan gegeven  werd. ISA
  staat Industry Standard Architecture. Het is een bussysteem
  dat al sinds de eerste IBM PC bestaat en een plaats heeft
  weten te behouden op de moederborden tot enkele jaren
  terug.
</p>
<p>
  De noodzaak tot snellere verbindingen met insteekkaarten
  was er tot de opkomst van de computer als multimedia
  apparaat niet. Dat wil niet zeggen dat de ontwikkeling van
  de bus via welke de kaarten in contact stonden met de
  processor niet sneller werden, er was ontwikkeling, deze
  ging echter, niet echt snel (getuige dus het feit dat er
  tot enkele jaren terug nog steeds een ISA slot aanwezig was
  op het gemiddelde moederbord). Een overzicht van de diverse
  bustypen:
</p>
<dl><dt>
    ISA
  </dt><dd>
    (Industry Standard Architecture) De orginele bus
    gentroduceerd door IBM in de IBM-PC. Had een snelheid
    van 4,7 MHz en had een bandbreedte van 8 bit. In 1982
    werd dit opgevoerd tot 8Mhz en 16 bit, het was toen dat
    de standaard ISA gelanceerd werd.
  </dd><dt>
    EISA
  </dt><dd>
    (Extended ISA), een verdubbeling van de bandbreedte ten
    opzichte van de orginele ISA standaard.
  </dd><dt>
    VL-bus
  </dt><dd>
    (VESA Local Bus) Geen directe afgeleidde van ISA. De bus
    is ontworpen door de Video Electronics Standards
    Association (VESA) en was dan ook voornamelijk bedoeld om
    een snellere verbinding te hebben met de videokaart. De
    bus draaide op dezelfde snelheid als de processor. Het
    nadeel was echter dat het systeem eigenlijk niet meer dan
    2 kaarten kon hebben, daar anders de kaarten mogelijk met
    de CPU zouden kunnen interfereren.
  </dd><dt>
    PCI
  </dt><dd>
    (Peripheral Component Interconnect) Een door Intel
    bedachte tussen vorm van ISA en de VL-bus. In
    tegenstelling tot de VL-bus staat het echter niet in
    direct contact met de CPU maar zit er een brug tussen (welke
			in de chipset zit gentegreerd). Er
    kunnen tot en met vijf kaarten verbonden worden aan de
    PCI bus. De PCI bus is de op het moment meest gebruikte
    bus, en de snelste versie (PCI-X) kan verkeer tot 1 GB/s
    aan. Een groot voordeel van PCI is de mogelijkheid van
    Plug 'n' Play (insteekkaarten worden (zouden) automatisch
    herkent (moeten worden) door het besturingssysteem)
  </dd><dt>
    AGP
  </dt><dd>
    (Accelerated Graphics Port) Een door Intel ontwikkelde
    verbinding tussen de processor, het geheugen en de
    grafische kaart. De huidige AGP kaarten (2.0/Pro 4x)
    kunnen 1GB/s aan, maar in ontwikkeling is AGP 8x, welke
    tot 2GB/s aan dataverkeer tussen de grafische kaart en de
    northbridge mogelijk maakt. AGP is overigens geen bus,
    het is een verbinding die enkel verkeer mogelijk maakt
    tussen 1 grafische kaart en de rest van de computer. Als
    er meer AGP sloten op 1 computer zijn, zijn daarvoor
    aparte chipsets voor nodig, om de datastroom te
    begeleiden.
  </dd></dl>
<h2 id="target10">
  Externe hardware koppelen
</h2>
<p>
  Bronnen: <a href="http://www.howstuffworks.com/">HowStuffWorks.com</a>,
  <a href="http://www.diskidee.nl/cursus/cursus113.html">DiskIdee</a>
</p>
<h3>
  Parallel/Serieel
</h3>
<p>
  Er zijn twee verschillende poorttypen beschikbaar om
  randapparatuur aan de computer te verbinden, nl. parallel
  en serieel. Parallel houdt in dat er datastromen naast
  elkaar kunnen lopen. Als een poort serieel is, wordt de
  data als door 1 lijn gestuurd.
</p>
<h3>
  Veel voorkomende typen
</h3>
<p>
  Hieronder volgt een definitie lijst van de meest bekende
  poorten op de pc om externe hardware te verbinden
</p>
<dl><dt>
    De printerpoort
  </dt><dd>
    Dit is een parallelle poort, en ook de enigste paralelle
    poort die men kan aantreffen op de huidige computers. Met
    de opgewardeerde versie van deze poort (EPP) kan tot
    maximaal 2MB per seconde verstuurt worden van of naar de
    computer. Hiermee is de poort geschikt, maar hedentendage
    niet meer ideaal, om verbinding te maken met een extern
    opslagmedium.
  </dd><dt>
    De seriele poort (COM)
  </dt><dd>
    Deze poort wordt weinig meer gebruikt. Enkel externe
    modems, sommige zakcomputers en digitale camera's willen
    er nog wel eens gebruik van maken. De maximum snelheid
    die de poort aan kan, wanneer het een Super ESP (Enhanced
    Serial Port) is, is niet meer dan halve MB/s.
  </dd><dt>
    USB
  </dt><dd>
    USB staat voor Universal Serial Bus, en is ontwikkeld om
    het aansluiten van externe apparaten een stuk
    gemakkelijker te maken. Er is een poort waaraan
    printers, maar ook digitale camera's, maar ook het
    toetsenbord en de muis aangehangen kan worden. De
    nieuwste USB standaard (2.0) maakt het mogelijk om max.
    60MB/s door te sturen. Via een hub systeem kunnen er
    maximaal 127 apparaten aan een USB poort hangen.
  </dd><dt>
    FireWire
  </dt><dd>
    Een door Apple bedachte connectie mogelijkheid. Het
    verschil in tegenstelling tot USB was dat het aanvankleijk veel
    sneller was dan USB, en geen computer als centrum van het
    netwerk nodig. Met de introductie van USB 2.0 is USB nu iets  sneller, maar een
    computer als centraal verbindingspunt blijft bij USB
    nodig. De poort is vooral populair bij video editing. De
    maximale doorvoersnelheid is 50MB/s. Het maximale aantal
    apparaten ligt bij Firewire lager dan bij USB, nl. 63.
  </dd></dl>
<h2 id="target11">
  Overige functionaliteit
</h2>
<p>
  Bron: Feitloos, enkel een mening
</p>
<p>
  Naast alles wat hiervoor benoemd heb, worden tegenwoordig
  moederborden uitgerust met allerlei andere dingen als een
  geluidskaart, een grafische kaart, een netwerkkaart... Het
  moederbord heeft op zich niet als taak dit soort
  functionaliteit te bieden, maar omdat iedere computer
  tegenwoordig een geluidskaart moet hebben, een
  netwerkkaart, en een grafische kaart, wordt het vaak al bij
  het moederbord opgebakken. Het heeft zo z'n voordelen als
  je een simpel systeem wilt hebben wat de basis dingen kan,
  maar als je meer wilt, ben je snel uitgekeken.
</p>
<h2 id="target12">
  Tot slot
</h2>
<p>
  Het ASUS moederbord welke ik in het begin beschreven had
		is door mij gekocht. Niet zozeer
  omdat ik de specificaties echt goed vond, ze waren wel
  goed, maar niet beter dan de meeste andere moederborden,
  velen bieden namelijk allemaal hetzelfde. Meer heb ik hem
  gekocht omdat mensen om mij heen zeiden dat ASUS degelijke
  moederborden maakt, iets wat je niet kunt terug vinden in
  tabellen met (overbodige) features.
</p>
<p>
  Al met al werk ik nu op een computer gebasseerd op dat
  moederbord, en hij draait naar behoren. Het firewire
  poortje bleek helaas nog niet standaard er bijgeleverd te
  worden, en ik heb geleerd dat ik niet af moet gaan op een
  pers-bericht wat betreft features, beter is het om de
  officiele specificaties door te kijken. Maar nogmaals, mijn
  computer draait, sneller dan de vorige (PII 233Mhz...
  zucht.) en ik ben tevreden.
</p>
<p>
  Maarten Brouwers, kd2d
</p>

Op de hoogte blijven?

Maandelijks maak ik een selectie artikelen en zorg ik voor wat extra context bij de meer technische stukken. Schrijf je hieronder in:

Mailfrequentie = 1x per maand. Je privacy wordt serieus genomen: de mailinglijst bestaat alleen op onze servers.