In een vorige post over het concept achter de hypes schreef ik over hoe ik onderscheid maak tussen een duurzame trend, het concept, en een hype.
Achteraf oordelen dat iets een hype was is echter gemakkelijk, dus hierbij een voorspelling. Even de ‘regels’ herhalen:
De trend (en doel) voor het internet, die zich vanaf het begin heeft ingezet, is: informatie zo goedkoop, handig en snel mogelijk overal beschikbaar maken. Big data, personal cloud, Twitter, prijsvergelijkers, en vele andere hypes passen hier in. Dat is wat ‘de technologie wil’. Maar of je zou moeten investeren in de hype voor de langere termijn moet er toch op zijn minst aan de volgende voorwaarden worden voldaan: 1. Het moet open zijn 2. Het moet aanpasbaar zijn 3. Het moet flexibel zijn.
Hypes vroegtijdig herkennen is niet alleen leuk om te doen, het houd je ook nuchter in een snel veranderende wereld. Goed. Met de bovengenoemde regels gaan we drie hypes bekijken: Cloud diensten (zoals iCloud, Google Apps), Big Data en Social Media (Facebook, Twitter).
iCloud is een product van Apple, en zodra je inlogt op je Apple apparaat kun je al je laatste documenten, afspraken, e-mail-instellingen, en zelfs gegevens van applicaties van derden zonder veel moeite weer binnen handbereik hebben.
Dit ‘eco’-systeem werkt heel mooi binnen de wereld van Apple, maar daar buiten heeft het helaas weinig waarde (ik zou er niet op vertrouwen dat deze CalDav en CardDav niet-officiële trucjes blijven werken). Ook Google Drive werkt echt goed. Ik maak er nog wel eens gebruik van voor zaken die ik snel overal wil kunnen bewerken, maar het het sluit de documenten op. Hoewel je je documenten kunt exporteren werkt het omslachtig en het blijft een export: je verliest veel van hoe het was en je kunt niet gemakkelijk heen en weer schakelen tussen de alternatieven.
Hoe gaaf ook als demonstratie en hoe zinvol het ook kan zijn in sommige situaties, vooral nu bij gebrek aan iets dat beter en toegankelijker is, blijven deze Cloud oplossingen hypes. Het werkt prachtig als je er mee werkt zoals gewenst door de makers, maar echt gebruik vereist op termijn meer flexibiliteit.
‘In de cloud’ betekend eigenlijk ook niet veel meer dan altijd beschikbaar op internet, maar dan wel gemakkelijk. Een systeembeheerder weet immers (of zou moeten weten) wel een systeem in de lucht te brengen waarmee hij veilig zijn agenda’s en documenten kan synchroniseren. Van een gewone gebruiker hoef je dat natuurlijk niet te verwachten.
Apple’s iCloud biedt een geweldige gebruikerservaring welke op korte termijn mogelijk succes kan betekenen, maar op de langere termijn wil je ook met telefoons van andere merken je agenda kunnen aanpassen, foto’s kunnen uploaden en documenten kunnen bewerken. Helaas is dat niet het business-model achter deze cloud oplossingen. De prijs die je betaald is je vrijheid: door het creëren van een vendor lock-in proberen ze je vast te houden, vandaar een hype. Het is niet open.
Flexibel zijn de meeste cloud oplossingen in zekere zin overigens wel: zowel Apple als Google ondersteunen apps van derden die gebruik kunnen maken van de opslag. Maar de beperkte openheid, beperkte toegang tot de data uit de andere containers, is voldoende reden om het tot een hype te bestempelen. Geniet er van zo lang je wil, maar houdt rekening met het einde.
Big Data lijkt te worden gehypet: in het kort komt het er op neer dat je grote hoeveelheden data uit verschillende bronnen automatisch aan elkaar kunt koppelen. Big data zelf is op zich niets meer dan het gevolg van een groeiende hoeveelheid aan data. Alles wordt zo vanzelf big. In zoverre zou je het eigenlijk niet eens als hype mogen bestempelen. Als leek krijg je alleen de termen mee. De echte discussie speelt zich dan ook vooral af onder techneuten die zich wel bewust zijn van de eisen die een duurzame techniek kenmerkt. Wel zou je je af kunnen vragen of zo’n logisch gevolg wel een nieuwe naam verdient.
Al jaren wordt er op universiteiten nagedacht en gewerkt aan het semantische web, een internet waar alle informatie van informatie is voorzien over wat het betekend, etc. Het nut hiervan is dat grote hoeveelheden data uit verschillende bronnen zonder veel handwerk aan elkaar gekoppeld kunnen worden.
Big Data oplossingen beloven hetzelfde: zonder veel moeite betekenis halen uit grote hoeveelheden gegevens. Gegevens aan elkaar koppelen om daar nieuwe conclusies uit te trekken. De vraag is alleen: hoe verwerk je die data? Met big data wordt over het algemeen gekozen voor de pragmatische oplossing, alles in een eigen grote database.
Een zaak om voor te waken bij die pragmatische oplossing zoals de trend zich nu manifesteert is dat de distributie niet automatisch open is. Heeft straks iedereen zijn eigen big data database zonder dat er goed informatie onderling kan worden uitgewisseld? Natuurlijk is het nu nog erg lastig om met hoge snelheid over het internet relaties te leggen tussen grote bronnen. Big data achtige oplossingen zullen dan ook zelfs in die gevallen worden gebruikt als een lokale kopie van de over de over het internet verspreide relevante gegevens. Wanneer we ons echter enkel op big data richten verspreiden gestructureerde gegevens zich echter nooit met de, nu dus nog gedroomde, vloeibaarheid van het semantische web over het internet.
Sociaal willen zijn is de reden dat het internet bestaat. Informatie en de verhalen van mensen bij elkaar brengen. Het internet is een sociaal netwerk. Maar met de term sociale netwerken wordt over het algemeen Facebook, Twitter en consorten mee bedoeld. Deze sociale netwerken neigen echter steeds verder naar een niet open, onaanpasbaar geheel dat niet langer flexibel is (zie ook de aankondiging van Twitter van gisteren). En hierbij gaan alle drie alarmbellen rinkelen: de sociale netwerken van nu zullen aan populariteit gaan verliezen. Zolang ze innoveren en net de wensen van de net niet cutting edge voor kunnen zijn zal het ze goed gaan, maar op een gegeven moment gaat het te traag. Natuurlijk worden ze uitgedaagd door de concurrentie. Maar door de social-lock in, je vrienden zitten nog op het oude netwerk, zal dat traag gaan met frustratie tot gevolg.
Zoals gezegd, het internet is het sociale netwerk. De toekomst zit in open netwerken. Ik vermoed niet ala diaspora, maar eenvoudiger, maar het alternatief bestaat eigenlijk nog niet (nee ook status.net is het nog niet, nog te ingewikkeld). Maar iets als Twitter is eigenlijk gewoon een feed generator. Iedereen z’n eigen feed en je hebt twitter, het is niet zo moeilijk voor te stellen (en velen hebben dan ook al … met dat idee gespeeld). Berichten uitwisselen. Misschien zelfs wel gewoon e-mail. ‘Nieuwe’ (push) technieken stellen ons in staat direct op de hoogte te geraken van anderen. Het moet net iets gemakkelijker worden gemaakt. Zo gemakkelijk als Facebook en Twitter het hebben gemaakt. De sociale netwerken van nu zouden hun functie kunnen behouden als identiteitsbewakers. En hun tools zouden wellicht afzonderlijk als handige plug-ins in bestaande systemen kunnen worden gebruikt. Maar dan bouwen we wel aan een veel dynamischer en open systeem waarin het de vrijheid van de gebruiker niet wordt beperkt. Waarbij je als Facebook gebruiker kunt reageren op een blogpost die op ‘Google+’ is verschenen. Waar flexibiliteit dus gegarandeerd is. (lees, als je dit interessant vindt, ook het artikel van Thomas Baekdal ‘What comes after Facebook?’)
Hypes laten ons zien van wat komen gaat. Flash heeft wel degelijk geholpen met het vormen van een beeld van webapplicaties en video op het internet. Zoals Facebook en Twitter dat nu doen voor de toekomst van communicatie, Fusiontables voor grootschalige dataverwerking en iCloud voor overal beschikbare privé-data. Hypes zijn eigenlijk een soort tijdelijke hacks, of goede demo’s. Introducties van een nieuwe realiteit?
Soms is of iets een hack is niet helemaal duidelijk. Wees dus ook niet overmatig conservatief door alleen maar stil te blijven staan totdat de trend zich overduidelijk aftekent. Soms is een hype ook zo groot dat je er wel degelijk profijt uit kunt halen wanneer je je erin verdiept en er in uitblinkt. En het leert je wat wel en niet werkt. Want wat is duurzaam? Dat het wel meer dan 10 jaar belangrijk blijft, of eigenlijk niet eens echt uitsterft (het web met HTML, URL’s, e-mail, het idee van een online ontmoetingsplaats). Maar als jij in een paar jaar tijd een hype op weet te pikken en daar succesvol leert te zijn, ga je gang. Laat je er ook niet van weerhouden om soms in het diepe te springen bij nieuwe projecten. Maar laat in het achterhoofd weten dat alles aanpasbaar, uitbreidbaar en flexibel zou moeten zijn. Hou rekening met een fallback naar een bewezen technologie, al was het maar omdat anders je informatie verloren en/of ontoegankelijk raakt.
Het voordeel van je niet vast te zetten in één gehypte technologie is dat je kunt blijven meebewegen met alle veranderingen. Technologie blijft zich voorlopig nog wel regelmatig vernieuwen. Op en rond het web of mobiel, apps of via de traditionele browser, aanraakgevoelig en spraakgestuurde tot aanrakende en sprekende ervaringen… er gaat nog veel veranderen.
Vond je dit leuk, volg me op Mastodon, voeg die RSS, euh ATOM feed toe aan je feedreader, of schrijf je hieronder in op mijn nieuwsbrief.
Dit artikel van murblog van Maarten Brouwers (murb) is in licentie gegeven volgens een Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie .