Ergens moeten we de pvv wel dankbaar voor zijn, de kunstwereld zit ineens in een soort existentiële crisis. Waar doen we het ook eigenlijk allemaal voor? Een zeer terechte vraag.
‘Kunst omdat het moet’ was altijd al een grappige programmatitel van een kunstmijdende omroep. Kunst moet gelukkig niet: het komt vanzelf. Het zit in de samenleving. Kunst houdt niet op met bestaan als de overheid ophoudt met subsidiëren.
Erger is het echter dat kunst ook wordt weggezet als een rare mensen hobby. Geestelijke gestoorden die enkel herrie schoppen. Of, aan het andere uiterste van het spectrum, slechts slimme verkopers van intellectueel überdesign dat als statussymbool gewaardeerd wordt. Omdat het ergens aan herinnert.
De aanval op de kunsten komt op meerdere manieren: enerzijds een financiële, anderzijds een culturele. De financiële aanval hoeven we niet te vrezen, kunst red zich vanzelf wel: het is eigenlijk net zoiets als stront, het komt er gewoon.
Er dreigt echter een cultuur te ontstaan waarbij kunst wordt gezien als iets achterlijks, tenzij het technisch knap gemaakt is: alsof er een norm is van wat normaal is (Grootse Nederlandsche Kunst). Dat er een norm is waarvan zij die zich kunstenaar noemen niet van af zouden mogen wijken. Maar kunst laat zich niet normaliseren: een belangrijk onderdeel van kunst is voortdurend te blijven vernieuwen en inspireren; dat werkt niet wanneer er normeringen zijn voor kunst.
Een andere culturele aanval is (welke soms ook aan de linkse kant van het publieke spectrum wordt gehoord): alsof het iets is dat iedereen zou moeten kunnen doen: waaraan iedereen zou moeten kunnen deelnemen als een soort ‘democratisch’ ding.
Niets staat iemand in de weg de ambitie te hebben om kunstenaar te willen worden. Maar of hetgeen wat geproduceerd is kunst is, dat is een beoordeling van een ander.
Kunst is een belevenis die verder gaat dan vette patat, of de herkenbare teksten van Jan Smit. Net zoals je leert spruitjes te waarderen, is kunst ook iets dat je kunt leren waarderen, niet omdat het geld waard is, maar omdat het boeit, je aan het denken zet, je tot rust laat komen, je...
Kunst heeft, ik herhaal, echter niets met geld van doen, behalve misschien dat geld helpt bij het ondersteunen van zij die de maatschappij uitdagen en stimuleren. Niet alleen in vorm van kritiek, maar ook in het creëren van nieuwe waarheden, nieuwe manieren van kijken, nieuwe belevenissen te maken van emoties. En daarom moet kunst kunnen. Maar dan wel in de pure vorm graag: vrij.
Vond je dit leuk, volg me op Mastodon, voeg die RSS, euh ATOM feed toe aan je feedreader, of schrijf je hieronder in op mijn nieuwsbrief.
Dit artikel van murblog van Maarten Brouwers (murb) is in licentie gegeven volgens een Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie .