Nieuwjaarsrede 2020: Introspectie

Weer verhuist. Hopelijk blijft het zo. Een prachtige plek in Amsterdam voor mij, mijn vriendin en onze dochter. In een nog redelijk gemengde wijk, maar voor ons zaten er arbeidsmigranten met een westerse achtergrond dus euh :) #gentrificatie

Ik zit in een luxe positie. Een huis kunnen kopen in Amsterdam is al een luxe op zich. Toch voel ik mij nog steeds verwant met de linkse kant van het politieke spectrum. Alleen schijnt dat niet bij iedereen een populaire positie te zijn. De linkse politiek is het afgelopen jaar een gewild doelwit geworden van een uitdijende groep. FvD’ers, Nazi’s, Boeren, VVD’ers. En dat wringt toch ergens, want links ben je in de eerste plaats toch vooral omdat je betrokken bent, bij mensen die het financieel minder hebben, bij het milieu en het klimaat, bij gediscrimineerde minderheden. En het idee is dus dat die mensen, dieren, planten, planeet, geholpen dienen te worden vanuit de overheid (want democratisch en onpartijdig), iets dat (eenvoudig gezegd) het…

De UX van de overheid

De tijd om aan het begin van dit jaar een nieuwjaarsrede te schrijven ontbrak mij volledig. Dus resteert niets anders dan plan b. goede stukken uitlichten van anderen die reflecteerden aan het einde / begin van het jaar (en nog wordt dit pas in maart gepubliceerd).

In het essay De fantasietjes van de elite wees Bas Heijne eind december op het mogelijke einde van de schijnprogressiviteit. We kunnen er niet meer in geloven dat topmensen vrouwenrechten en eerlijke beloningen belangrijk vinden, wanneer het compleet haaks staat op hun eigen daden. Hij haalt Giridharadas aan:

> “Schijnprogressiviteit is de nieuwe opium van het volk. Wie voor de bühne laat zien dat hij het hart op de goede plek heeft, dat zijn bedrijf zich inzet voor een betere wereld, kan achter de schermen gewoon zijn echte slechte gang blijven gaan. “

Giridharadas maakt “korte metten met he…

Een elitair nieuw jaar!

Elite. Je kunt er een pesthekel aan hebben. Je kunt ze negeren. Je kunt ze adoreren. Of het cliché ervan nadoen (denkend aan Thierry*).

*Thierry is eigenlijk ook best wel elite. Thierry is een van de 150 mensen die niet zozeer uitverkoren is, maar toch wel verkozen. Mij nog niet overkomen.

Ok. Elite. Onlangs werd ik er op gewezen dat #jesuiselite. Werkelijk? Wikipedia zegt:

> Elite een kleine groep in een maatschappij, met buitengewone kwalificaties of privileges, waardoor zij op een bepaald vlak de hoogste positie inneemt. Zo kan er sprake zijn van onder meer politieke, militaire, economische en culturele elites.

[Uitsnede Schuttersmaaltijd ter viering van de Vrede van Munster, Bartholomeus van der Hels…

Op meer kennis!

Dit is er weer één in de serie van murb’s nieuwjaarsredes ;)

Als ik aan de toekomst denk, overkomt mij een vreemd soort gevoel. Enerzijds gaat het mij goed af. Ik heb de allerliefste vriendin en beschik over tal van mogelijkheden en vrijheden. Anderzijds voelt het alsof het nog even flink fout zal gaan. Al lijken de prognoses allemaal weer de gunstige kant op te gaan, er hangt een zweem van onzekerheid over.

Want is deze economische opleving niet allemaal gebaseerd op die kwantitatieve versoepeling waardoor er veel goedkoop geld beschikbaar is gekomen voor banken om uit te lenen? Die extreem lage rente die de huizenprijzen weer tot recordhoogtes heeft doen laten stijgen (en zo de huizenbezitters weer (voor nu?) uit het slop trekt (en het ‘logisch’ maakt dat de huren navenant stijgen))? En hoe gaat dat straks als ook Europa wordt geregeerd door rechts-extremisten, zoals Geert Wilders en Le Pen? Wordt er dan nog wel werk gemaakt van e…

2016: Een betere wereld...

Gelukkig dit jaar weer (alsof jullie nog niet genoeg meningen hebben te verwerken), zoals vanouds, op de enige juiste christelijke valreep: 6 januari, de dag waarop de drie wijzen uit het oosten het lieve kleine kinderke kwamen bezoeken. Ik kom ook uit het oosten. Maar daar wil ik weinig mee zeggen. De jaarlijkse nieuwjaarsrede van 2015!

Niet alles waar we invloed op hebben, kunnen we overzien. Soms leidt dat tot het idee dat zaken té groot zijn om nog invloed op uit te kunnen oefenen. Verkiezingen worden genegeerd onder het mom dat een stem toch niet uitmaakt. Protesteren zou geen zin hebben. En het liken of sharen van dat ene berichtje al helemaal niet. Wanneer ik aan het einde van de dag naar het oud-plastic inzamelpunt loop met een klein tasje oud-plastic en ik over de straten de plastic tasjes van de dagmarkt zie dwarrelen denk ik ook wel eens…

We zeggen wel dat de maatschappij individualistisch is geworden, maar als we z…

Islam hier, bankiertje daar, allemaal schandaaltjes bij elkaar

De wereld is van iedereen en grenzen zijn slechts discriminerend, beste PVV’ers. Voorspoed, ja ook die van jullie(!) ras-Nederlanders, komt voort uit kruisbestuivingen tussen culturen. En zionisten, laat nou gewoon die mensen in de West Bank en de Gaza met rust (of beter ga gewoon eens samenleven in hetzelfde land zonder een religieus uitgangspunt (naar goed Frans voorbeeld…)). Ow en autorijders: als jullie gewoon meer met het OV gaan dan waren er geen wijken waar mensen eerder sterven door fijnstof en zouden we er allemaal ook nog eens sneller mee kunnen reizen (want vaker per uur) en zou de CO2 uitstoot van Nederland ook nog eens dalen én dan hebben we de effecten op extremisme dat gefinancierd wordt met de opbrengsten en conflicten voortkomend uit jullie olie-honger nog niet benoemd… ow autorijder, je dacht dat je Charlie was, hûh?. Gelukkig is dit jaar eindelijk duidelijk geworden voor die ‘Zwarte piet Moet blijven, maar ik ben geen racist’-mensen dat Zwarte Piet toch echt niet …

Nieuwjaarsrede 2014: eindig het armoedige nationalisme

Kent u dat, dat gevoel van schaarste, dat u bijvoorbeeld niet genoeg muziek kent om iedere gemoedstoestand van uzelf te duiden? Ik wel. Ik wordt om de zoveel tijd bevangen door een naar gevoel van hebberigheid naar meer muziek. Ik luister dan vluchtig en oppervlakkig naar muziek en geniet er niet langer meer van. Best ellendig eigenlijk; het ervaren van schaarste.

Maar vanzelfsprekend, jullie kennen het gevoel! Jullie hebben het dit jaar zelf mogen ervaren hoe het is om niet de nieuwjaarsrede te kunnen lezen voor je goed en wel aan de slag ging in het nieuwe jaar. Dat is dus armoede. Fijn, zo heb ik (geheel onbedoeld) een mooi referentiekader geschapen voor de middenklassers onder de lezers! Mijn excuses voor de tunnelvisie die dit de afgelopen maand heeft veroorzaakt, we gaan u er snel vanaf helpen.

Anti-nationalist

Dat de bezorging van deze jaarlijks terugkerende, moraliserende, docerende en met-selectief-gekozen-bronnen…

Mooi lee'm (nieuwjaarsrede 2013)

Dames, heren, het is nog net 6 januari, het is weer tijd: de nieuwjaarsrede van murb!

Zou het feit dat het met mij dit jaar zakelijk (mijn eerste jaar 100% zelfstandig) goed ging en privé beduidend minder (zeg maar kut) met elkaar te maken hebben gehad? Een buitenstaander zou snel tot die conclusie zijn gekomen; dat zoiets als de werk/privé balans te ver door zou zijn geschoten (wat niet het geval was). We gaan immers graag voor snelle conclusies, het meest ’logische’: mental shortcuts. Net zoals we graag snel willen kunnen vertellen hoe de vork, volgens ons, in de steel zit.

Kort nadat ik was begonnen met nadenken over wat ik deze keer met nieuwjaar zou moeten schrijven kwam een oude vraag in mij op: “Als in een verlaten bos een boom omvalt, en niemand hoort het, heeft de boom dan wel geluid gemaakt?” Het is niet mijn vraag, deze vraag is lang gelden gesteld door George Berkeley, die…

Over verantwoordelijkheid gesproken (Nieuwjaar 2012)

Wie is er verantwoordelijk voor de crisis? Wie neemt de verantwoordelijkheid voor de crisis? Wie heeft de verantwoordelijkheid gekregen om een crisis tijdig op te merken? Heeft niemand de verantwoordelijkheid gekregen om een crisis te voorkomen? Mensen, het is nieuwjaar - gelukkig nieuwjaar bij deze -, tijd voor de jaarlijkse nieuwjaarsrede met wederom overvloed aan moraliserend gedachtegoed: over verantwoordelijkheid gesproken.

Toen alles nog simpel was kon je twee dingen doen: liegen of zeggen dat je het gedaan had. “Heb je nu met die stift op de muur getekend, of heb je dat niet?” Liegen is verantwoordelijkheid afschuiven. Toegeven is verantwoordelijkheid nemen. Als je in een groep bent, zeg je hebt een broertje en een zusje, dan kun je allemaal zwijgen over een dergelijke wandaad. Niemand neemt de verantwoordelijkheid en vader en moeder blijven in vertwijfeling achter (en geven hooguit iedereen straf of dreigen daar mee).

I…

Over fatsoen en zo (nieuwjaarsrede 2011)

Op de valreep (eigenlijk ook traditie) mogen jullie (weer) de jaarlijkse traditie mee maken: de nieuwjaarsrede van :murb:! Een getrouwde murb, dat wel. Maar verder als vanouds! Goed. Het wordt al laat. Zijn we klaar voor een stukje serieus geneuzel? Laten we maar snel beginnen!Ultieme vrijheid, anarchie. Geen overheidsbemoeienis. Links ideaal, of neoconservatieve droom. Ultieme controle, dictatoriaal bewind. De enige mogelijkheid om communisme, danwel puriteins eigen-volk-de-meeste-vrijheid-gedachtegoed af te dwingen.Vreemd hoe uitersten op elkaar lijken. Maar terwijl we (wel, ik in ieder geval) ons druk maken over de afbraak van het vrije Nederland dat zich omvormt in een conservatief naar binnen gekeerd landje vergeten we ons af te vragen wat we daar aan werkelijk kunnen doen. En waar het misschien misgegaan is. Temeer ook omdat de hang naar conservatisme ook hand in hand gaat met minder controle op machtige instituten. Maar wat is het antwoord? Vrijheid? Gelijkheid? Tolerantie? Z…

Nieuwjaarsrede 2010

Op de valreep (6 januari, als oosterling), de nieuwjaarsrede, het jaarlijks terugkerende fenomeen, voor het nieuwe jaar van 2010!Niet zo lang geleden zag ik een aflevering van Mad Men, een serie over een reclame bureau en zij die daar werken in de jaren zestig (vorige eeuw). Het herinnert er aan hoe anders er toen tegen de zaken aan werd gekeken: een man moet gedag zeggen tegen zijn carrière omdat tijdens werk zijn voet wordt verbrijzeld. Of het extreme rookgedrag, zelfs in ziekenhuizen. Eenzelfde moment is een picknick van het gezin van Don Draper. Opruimen was toen nog simpel: Kleedje uitschudden en kleed opvouwen. De flesjes, de blikjes, de papiertjes, dat waait wel weg [1]. Totaal onbekommerd. Het leven is goed. Hij is succesvol. Zij gelukkig.Hoe anders is het vandaag de dag. Je hebt de auto nog niet gestart, of je wordt geïnformeerd over het actuele verbruik per 100km. Je loopt even weg en je computer staat al in power saving mode. Je bent bijna klaar …

Zoals de waard is... (nieuwjaarsrede 2009)

Zoals de waard is, vertrouwt hij zijn gasten.Neen, geen wrok te bekennen. Nog niet in ieder geval. Alles gaat goed. Ik huur een huisje samen met mijn vriendinnetje, in onze tuin staat een boompje, en onze buren hebben een beestje, die graag over onze glad gelakte vloer komt. Maar wat gebeurd er om ons heen? Hypotheek problemen in de VS wordt de huizencrisis, wordt vervolgens bankencrisis aldaar, wordt wereldwijde economsiche crisis… en nu zitten we, in wat heet, een vertrouwenscrisis. Maar we weten toch eigenlijk al veel langer, dat we in een vertrouwenscrisis zitten.Het 'volk' vertrouwt immers de overheid niet (linkse lui, lullen maar niet doen), de regering vertrouwt de bevolking niet (wet bewaarplicht telecommunicatiegegevens, almaar toenemende aantal camera's op straat, anti-terrorisme wetgeving). De mensen vertrouwen de bedrijven niet meer (de rechtsbijstandsverzekering is de sterkst in populariteit stijgende verzekering, en aanbod van allerhande aanko…

“Wie zwijgt, stemt toe” (nieuwjaarsrede 2008)

In dit nieuwe jaar zal ik aan het einde van mijn 'profiteursfase' komen. Niet langer zal ik de staat vragen mijn vrijwillige studie te financieren. Hopelijk wordt ik dit jaar 'Master of Science', wat je zou kunnen vertalen als beheerser van den wetenschap (vroeger heette dat overigens gewoon ingenieur en in sommige gevallen doctorandus). Men verondersteld dan, dat is in ieder geval wat ik verwacht, dat je 'verstandig' bent. Je opmerkingen behoren wijs, doordacht, intelligent te zijn, en natuurlijk, vooral gezien het feit dat het een wetenschappelijke studie betreft, gebaseerd te zijn op verifieerbare feiten.

Wijs is een positieve eigenschap. Maar bij wijs gedragen verlangt wel dat je ideeën uniek zijn, origineel, iets dat je niet eerder hebt gehoord. Van mij moet je niet meer verwachten dan dat ik ideeën van wijze mensen herinner en deze hooguit enigszins creatief gecombineerd weet her te verpakken [1].

Misschien moet je om wijs te zijn ook wel ouder zijn, en van meer kazen …

Nieuwjaarsrede 2006

Beter laat dan nooit. In iedergeval sinds 2002 is deze boodschap-rond-jaarwisseling een terugkerend fenomeen. Ook afgelopen jaarwisseling kon dus niet achter mij gelaten worden zonder te worden begeleidt door een nieuw schrijven.Toen ik begon met nadenken over 2005 was het voor mij lastig om iets te bedenken wat mij nou echt heeft kunnen opwinden. Persoonlijk was er voor mij natuurlijk de start van een nieuwe studie, zoals reeds eerder gemeld Human Technology Interaction. Met deze opleiding en mij gaat het tot dusverre allemaal goed. Op de stijl of inhoud van deze boodschap zal deze wetenschappelijke opleiding echter geen invloed hebben. Verwacht niets minder dan onbeheerste retoriek van het murbiaanse kamp!Als er dan toch een omschrijving voor de wereld in 2005 zou moeten worden gegeven dan is het volgens mij wel modderjaar. Op te ruimen modder van de Tsunami, opgeworpen modder van Katrina en co. en doorgemodder door gevestigde partijen.Behalve modderstrom…

Nieuwjaarsrede 2005

Einde 2004. Wie had verwacht dat een ramp zoals deze zich 2de kerstdag in Azië voordeed zou kunnen gebeuren. Uit het niets een golf die op moment van schrijven 125.000 mensen heeft vermaakt tot niets meer dan herinneringen. Een zwaar, triest slotakkoord van een jaar dat toch al weinig mensen vrolijk heeft doen stemmen. Mensen buiten Nederland wel te verstaan. Wij in Nederland maakten ons druk om futiliteiten.Het hele jaar draaide hier voornamelijk om angst, overigens iets wat ons in het het jaar 2003 ook al niet vreemd was. Van angst voor terrorisme tot angst voor een mindere financiële situatie. Angst voor werkloosheid, angst voor gebouwen waar eenzelfde God wordt aanbeden als tijdens het ochtendgebed op toch nog vele basis- en middelbare-scholen. Op een of andere manier vergaat angst gelukkig altijd. 'Als je er maar lang genoeg aan blootgesteld wordt vergaat het wel,' is mijn mogelijk te bekrompen idee over angst. Hoe dan ook, angst vergaat. Mogelijk zijn mensen si…